Table of contents
Intro
สวัสดีครับ บทความนี้จะรีวิว ROCK (Pi) 4A 4GB ที่รองรับ M.2 บอร์ดทางเลือกทดแทน Raspberry Pi แต่เป็นรีวิวที่ไม่ได้เปรียบทับกับ Raspberry Pi ตรง ๆ ทุกอย่างนะครับ แต่อยากเขียนไว้เป็นข้อมูลสำหรับผู้ที่กำลังหาข้อมูล Development board สักตัว
ที่จริงอยากได้ Single Board Computer (SBC) สักอันมาใช้งานมาสักพักแล ้วครับ และช่วงนี้ดูเหมือนว่า Raspberry Pi สินค้าขาดตลาดรึเปล่าเพราะราคาสูงมาก Raspberry Pi 4 รุ่น 4GB ราคาเกือบ 5,000 บาทเลย และราคานี้ก็ยังไม่รวมอุปกรณ์เสริมอื่น ๆ
ผมหาข้อมูลจนได้ไปพบกับเจ้า ROCK Pi 4 ราคาก็ค่อนข้างถูกกว่ามาก และประสิทธิภาพของบอร์ดนั้นก็ถือว่าดีมากจึงซื้อมาใช้เลยทันที ดังนั้นบทความนี้จึงตั้งใจรีวิวเพื่อเล่า ข้อดี-ข้อเสีย ของบอร์ด ROCK Pi 4 และก่อนที่จะสั่งซื้อมาใช้งานก็พบว่ารีวิว ROCK Pi 4 จากคนไทยยังไม่มี (พบว่าส่วนใหญ่มีแต่ของ Raspberry Pi)
สำหรับใครที่อยากอ่านบทความเปรียบเทียบระหว่าง ROCK Pi Vs. Raspberry Pi แบบละเอียดสามารถอ่านได้จากบทความของ คนนี้ Why I sold my Raspberry Pi 4 for a Rock Pi 4
โดยเขาเขียนบทความและให้เหตุผลประมาณว่า ทำไมต้องขาย Raspberry Pi เพื่อไปซื้อ ROCK Pi แทน 😅
ROCK Pi คืออะไร
ROCK Pi 4 คือ Single Board Computer (SBC) (หลักการออกแบบเหมือน ๆ กับ Raspberry Pi) ขนาดเล็กพอ ๆ กับขนาดของบัตรเครดิต (ที่เรียกว่า Ultra-small form factor) สามารถใช้เป็น Computer ขนาดเล็กได้ เพราะมีช่องต่อออกจอภาพและ USB สำหรับเม้าส์และคีย์บอร์ด หรือสำหรับงาน IoT หรืองาน DIY ต่าง ๆ
ROCK Pi 4 มีกี่รุ่น
ปัจจุบัน ROCK Pi 4 นั้นมีท ั้งหมด 7 รุ่น (ที่ยังขายและมีการ Supported อยู่) ดังนี้:
- ROCK (Pi) 4A และ 4B(2018)
- ROCK (Pi) 4C(2020)
- ROCK (Pi) 4A Plus และ 4B Plus(2021)
- ROCK (Pi) 4C Plus(2022)
- ROCK 4 SE(2022)
ตัวที่นำมารีวิวคือรุ่น ROCK (Pi) 4A เพราะราคาถูกสุด
โครงการ ROCK Pi นั้นเริ่มต้นเมื่อปี 2018 และใช้ชื่อ ROCK Pi 4 แต่ในปี 2022 ทีมพัฒนาได้ตัดสินใจลบคำว่า Pi
ออกจากชื่อ เพราะบางคนเข้าใจว่า ROCK Pi คือชื่อแบรนด์ แต่ที่จริงคือ Radxa
ต่างหากคือชื่อแบรนด์จริง ๆ ส่วน ROCK Pi คือชื่อของไลน์โปรดัก
ดังนั้นชื่อเต็ม ๆ ของ 4C Plus
คือ Radxa ROCK 4 Model C Plus
(จำไว้ว่า ROCK คือตัวพิมพ์ใหญ่ทั้งหมด) แต่ข้อมูลส่วนใหญ่ตาม Reviews ต่าง ๆ ก็อาจจะเป็นชื่อเดิม แต่โปรเข้าใจว่า ROCK Pi 4 และ ROCK 4
เป็นสินค้าอันเดียวกันส่วนรุ่นของ Model เป็นชื่อที่ใช้แยกในการตัดสินใจซื้อและการเลือกใช้ Images OS
Specification
Hardware Specs ของ ROCK (Pi) 4A 4GB
- CPU: Rockchip RK3399 (ARMv8) 6 Cores 64-bit
- Dual Cortex-A72 1.8Ghz
- Quad Cortex-A53 1.4Ghz
- GPU: Mali T860MP4 gpu, supports OpenGL ES 1.1 /2.0 /3.0 /3.1 /3.2, Vulkan 1.0, Open CL 1.1 1.2, DX11.
- RAM: 4GB 64-bit dual channel LPDDR4@3200Mb/s
- SPI Flash: 4MB SPI flash soldered
- NVMe booting from SPI supported
- Storage (optional)
- eMMC module 16G/32G/64G/128G Support (optional)
- microSD Card (μSD slot supports up to 256 GB microSD Card)
- M.2 NVME SSD Support (optional)
- Display: Standard HDMI 2.0 up to 4k@60
- Audio: 3.5mm jack with mic
- Camera: MIPI CSI 2 lanes via FPC connector
- Wireless: none
- USB:
- USB 3.0 OTG X1
- USB 3.0 HOST X1
- USB 2.0 HOST X2
- Ethernet: GbE LAN
- I/O:
- 40-pin expansion header
- 2 x UART
- 2 x SPI bus
- 3 x I2C bus
- 1 x PCM/I2S
- 1 x SPDIF
- 2 x PWM
- 1 x ADC
- 6 x GPIO
- 2 x 5V DC power in
- 2 x 3.3V DC power in
- Power:
- USB PD, support USB Type-C PD 2.0, 9V/2A, 12V/2A, 15V/2A, 20V/2A
- Qualcomm® Quick ChargeTM: Supports QC 3.0/2.0 adapter, 9V/2A, 12V/1.5A
- Others:
- RTC battery connector for time backup(optional)
- Size: 85mm x 54mm
(Model B เพิ่มในส่วนของ Wi-Fi, Bluetooth, Gigabit ethernet + PoE)
(Model A จะไม่มี Wi-Fi และ Bluetooth)
Specification ของทุกรุ่น Models
ตารางเปรียบเทียบสำหรับสเปคทุกรุ่น Models
Specification ROCK Pi 4 Vs. Raspberry Pi 4
ข้อมูลเปรียบเทียบสเปคระหว่าง ROCK Pi 4 กับ Raspberry Pi 4
จุดเด่นของ ROCK Pi
สำหรับจุดเด่นของ ROCK Pi 4 ที่ชัดเจนจะมี 2 อย่างคือมี CPU ARMv8 แบบ 6 Cores ที่เร็วกว่า และมีตัวเลือก Storage ที่รองรับได้ 4 แบบคือ M.2, eMMC, microSD Card, USB 3.0 โดยเฉพาะ M.2 และ eMMC นั้นมีข้อดีคือมีความเร็วในการอ่านเขียนที่เหนือกว่า microSD Card สำหรับความเร็ว I/O Speed
Raspberry Pi นั้นจะมี Official OS อันเดียวสำหรับทุกรุ่น Models คือ Raspberry Pi OS
ส่วน ROCK Pi 4 ปัจจุบันมี Official OS 4 รุ่นคือ:
- Android TV
- Android 11 Tablet version
- Ubuntu Server 20.04
- Debian Desktop
และที่จริงทั้ง ROCK Pi และ Raspberry Pi ก็มี Third-party and community built OS images เพื่อเป็นทางเลือกในการติดตั้งอีกมากโดยของ ROCK Pi Third Party Images ดังนี้
- Armbian for Rock Pi 4A/B
- Manjaro Minimal
- Recalbox
- LibreELEC
- DietPi
- Slarm64
- FreeBSD
- OPNsense
- CRUX-ARM
- emteria.OS
- OpenWrt
- Twister OS
อุปกรณ์เสริม
https://wiki.radxa.com/Rockpi4/hardware
Official Heatsink
Official Heatsink คือ ฮีทซิงค์ สำหรับช่วยระบายความร้อน ซึ่งที่จริงไม่ต้องติดตั้งเพิ่มก็ได้ แต่แนะนำให้ใส่เพิ่ม เพราะว่า CPU เมื่อทำงานหนักจะมีอุณหภูมิสูงพอสมควร และถ้าสูงเกินไป CPU ก็จะทำงานช้าลง ดังนั้นจึงแนะนำให้ติดตั้งเพิ่มเพื่อลดอุณหภูมิได้ค่อนข้างเยอะเลย
M.2 extend board
M.2 extend board คือบอร์ดสำหรับต่อ M.2 ที่มีสายสำหรับต่อจากบอร์ดหลักแล้ว extend มาที่บอร์ดเสริม สำหรับหากต้องการความเร็วสูงในการ Read/Write แต่ถ้าใครที่ใช้ eMMC หรือ microSD Card ไม่จำเป็นต้องใช้บอร์ด extend นี้
eMMC module
eMMC คือหน่วยความจำประเภทที่จัดเก็บข้อมูลแฟลช แต่มีความเร็วกว่า microSD Card แต่ช้ากว่า M.2 มีหลายขนาดให้เลือกใช้ เช่น 32GB, 64GB, 128GB (สามารถใช้แทน microSD Card ได้) แต่ถ้าใช้อยู่แล้ว M.2 สำหรับ eMMC ก็ไม่จำเป็น