Table of contents
Intro
สวัสดีครับ บทความนี้จะพูดถึงทักษะเป็ด โดยผมพยายามรวบรวมประเด็นที่น่าสนใจไว้ และเป็นการสรุปโดยส่วนตัวกับเนื้อหาทักษะเป็ด บางคนก็เรียกมนุษย์เป็ด โดยหมายความว่าคนเหล่านี้มีทักษะ "ทำได้หลายอย่าง แต่ไม่มีอะไรเก่งสักอย่าง" ว่ามีความสำคัญอย่างไรยุคนี้อย่างไรบ้าง เราควรเป็นเป็ดหรือเปล่า ?
เริ่มต้นทำความเข้าใจ
ในยุคนี้มีหลายอย่างโดน Disruption หมายถึงมีการหยุดชะงัก หรือการถูกทดแทน โดยส่วนใหญ่จะเป็นเรื่องการนำเทคโนโลยีสมัยใหม่เข้ามาช่วยทำงานแทน เพื่อเปลี่ยนกระบวนการทำงานแบบเดิม ๆ ลดกำลังคนลง ช่วยลดต้นทุน เพิ่มประสิทธิภาพ การให้บริการอย่างเร็ว ในยุคที่ใคร ๆ ก็ไม่ชอบรอนาน
หลาย ๆ องค์กรพยายามลดกำลังคนในองค์กร โดยพยายามใช้เครื่องมือหรือเทคโนโลยีเข้าเปลี่ยนงานรูปแบบเดิม ๆ ที่ทำเป็นประจำ จากนั้นลดขนาดของคนที่เกี่ยวข้องออกไป ดังนั้นผู้ที่มีทักษะเฉพาะด ้าน จะมีโอกาสถูกทดแทนหรือเลิกจ้างน้อยกว่า เพราะฉะนั้นก็เลยเกิดรูปแบบทักษะใหม่คือ ทักษะเป็ด ที่สามารถทำได้หลากหลายอย่าง รู้หลายอย่าง แต่ไม่ได้เน้นเจาะลึก หรือเก่งเรื่องใดเรื่องหนึ่ง
โลกของการทำงานยุคนี้ขอแบ่งคนออกเป็น 2 ประเภทดังนี้
-
ทักษะเป็ด (
Multiple skills) คือ เปรียบเทียบกับเป็ด โดยเป็ดเป็นสัตว์ที่สามารถทำอะไรได้หลายอย่าง เช่น เดินได้ บินได้ ว่ายน้ำได้ แต่ก็ไม่ได้เก่งอย่างใดอย่างหนึ่ง และเมื่อเทียบกับทักษะของคนแล้วคือ ผู้ที่สามารถทำได้หลากหลายอย่ าง รู้หลายอย่าง แต่ไม่ได้เจาะลึก หรือเก่งเรื่องใดเรื่องนึง อย่างเช่น"มาเป็นโปรแกรมเมอร์ที่นี่ ต้องรู้เรื่องการลงทุนด้วยนะ"
"มาเป็นพนักงานที่นี่ ต้องใช้ Excel เป็นด้วยนะ ... ทำ Pivot Table เป็นไหม"
"มาเป็นพนักงานที่นี่ ต้องรู้ภาษาอังกฤษด้วยนะ... บลา บลา"
"มาเป็นนักบัญชีที่นี่ ต้องเล่น ROV เป็นด้วยนะ แบกเพื่อนได้ 😅"
"รู้จักนั่น... รู้จักนี่... หรือเปล่า ? 🤣"
แล้วบางที่ก็ดูเหมือนว่าจะเป็นเขียนทักษะครอบจักรวาลไว้ 😅 แต่เราก็ต้องมาพิจารณาว่าเรายอมรับได้ไหม แต่แท้จริงแล้วทักษะที่หลากหลาย เป็นสิ่งที่องค์กรหลายที่ต้องการมากกว่าการทำอะไรเป็นอย่างเดียวเหมือนแต่ก่อน และนอกเสียจากคุณจะเป็น ผู้ที่มีทักษะเฉพาะด้าน
-
ผู้ที่มีทักษะเฉพาะด้าน (
Specialist) คือผู้ที่มีทักษะเฉพาะด้านนั้นจริง ๆ มีความรู้ความเข้าใจในทักษะเฉพาะหาผู้มาทดแทนได้ยาก ต้องผ่านการเรียนหรือการฝึกมาในด้านนั้น ๆ และไม่ใช่ว่าใครก็จะมาทำแทนได้ง่าย ๆ หากไม่ได้รับการฝึกฝนเรียนรู้มาก่อน คนเหล่านี้จะถูกทดแทนได้ยาก เลิกจ้างได้ยาก เนื่องจากมีความเฉพาะด้าน
การเป็นเป็ดที่ดี
เมื่อรู้แล้วว่าทักษะเป็ดคืออะไร และเมื่อเรารู้ตัวเองดี และยอมรับตัวเองแล้วว่า "เราไม่มีทางเก่งเท่าพวก Specialist ได้" ดังนั้น เราก็ควรเป็นเป็ดดีกว่าจริงมั้ย 🤣 แต่การเป็นเป็ดที่ดีนั้นก็ไม่ได้ง่าย เพราะต้องทำความเข้าใจและปฏิบัติตามหัวข้อ ที่ผมพยายามสรุปให้ดังนี้
1. อยากบิน ต้องวางแผนการบินให้ถูกทาง
ทุกวันนี้มีสื่อการเรียนรู้ กิจกรรม คอร์สอบรมมากมาย บางทีการเป็นเป็ดที่ดี ต้องเดินให้ถูกทาง ไม่ใช่เปิดรับให้ตนเองทุกอย่าง รู้เยอะ แต่เป็นความรู้แบบสะเปะสะปะ คนอย่างเป็ด อาจชอบเรียนรู้เพราะอยากมีความสามารถเยอะ ๆ แต่การเรียนรู้แบบไม่ได้วางแผน และจัดองค์ความรู้ให้ตนเองนั้นจะเป็นการหลงทาง เหมือนบิน วนไป วนมา ดังนั้นการกำหนดแบบแผนแนวทางการเรียนรู้ตัวเองให้ชัดเจน ก็จะทำให้เราไม่เสียเวลามาก
2. เรียนรู้ให้เยอะ มองโลกให้กว้าง และให้โอกาสตัวเอง
เป็ดที่ดีเป็นพวกที่รู้เยอะ รู้ช่องทาง มีคอนเนคชั่นที่ดี ผมเชื่อว่าการเป็นเป็ดก็ไม่ได้แย่เสมอไปนะครับ ดังนั้นการเป็ดที่ดีต้องรู้เยอะ เก่งหลากหลาย ต้องรู้จักเรียนรู้ให้กว้าง ช่องทางอาชีพ เข้าใจสภานะการณ์ปัจจุบัน รู้จักหาข้อมูลเพื่อเพิ่มโอกาสให้ตัวเองทุกวัน และอย่าเอาตัวเองไปเปรียบเทียบกับพวก Specialist
3. ทำตัวเองให้สมกับเป็นเป็ด
สกิลเป็ดที่สำคัญอย่างหนึ่งคือการเป็นบุคคลแบบ Extrovert คือ บุคคลที่ไม่ชอบอยู่คนเดียว ชอบพบปะผู้คนใหม่ ๆ อยู่เสมอ เป็นคนมีเพื่อนเยอะ ชอบใช้เวลาส่วนใหญ่ไปกับการเข้าสังคมหรืออยู่กับเพื่อนฝูงกลุ่มใหญ่ ซึ่งด้วยลักษณะนิสัยแบบนี้จะเหมาะกับการทำตัวเป็นเป็ด อีกสกิลที่สำคัญมากคือรู้จักเป็นผู้ประสานงานต่าง ๆ ที่ดี ไม่ว่าจะเป็นงานในองค์กร การประสานงานระหว่างแผนก ทำตัวเองเป็นตัวกลางในการสื่อสาร ด้วยลักษณะนิสัยนี้จะทำให้คุณได้เปรียบนิสัยที่ตรงข้ามคือพวก Introvert คือ บุคคลที่ชอบอยู่คนเดียว มีโลกส่วนตัวสูง ไม่ชอบพบปะใคร ๆ ถ้าไม่จำเป็น
4. อย่าขายฝันให้ตัวเองเกินไป
ขายฝันให้ตัวเอง ฟังดูก็เหมือนเรื่องตลกนะครับ 😅 แต่เป็ดหลายตัวไม่น้อยไม่รู้ตัวเองว่ากำลังขายฝันลม ๆ แล้ง ๆ ลองทำในสิ่งที่คิดว่าจะใช่กับตัวเอง แต่ลืมมองไปที่พื้นฐานเป็นจริง ลืมกลับมาทบทวนตัวเอง ความเป็นจริงที่ว่าคนเรามันต้องกิน ต้องใช้ แล้วลืมวางแผนและให้ความสำคัญกับความเป็นจริงเพราะมัวแต่หลอกตัวเองอาจจะคิดว่าดีแล้ว พอรู้ตัวอีกทีก็เสียเวลา มาเริ่มต้นคิดใหม่ทำใหม่
ประเด็นหลักเลยก็คือถ้าเป็นเป็ดที่ไม่ได้มีฐานะที่ดีมาก คุณจะทำแต่เรื่องที่คุณชอบแล้วลืมมองสภาพความจริงไม่ได้ เช่น โอกาสก้าวหน้า โอกาสสร้างรายได้ ดังนั้นอย่าขายฝันให้ตัวเองจนลืมถึงการหาข้อมูลความจริงของตลาดที่จะเลี้ยงตัวเองได้
หวังว่าจะมีประโยชน์กับผู้ที่ได้อ่านทุกท่าน 😊
